شگفتی های عسل"

عسل که واژه ای با ریشه عربی است به ماده شیرین تخمیر شده ای گفته می شود که زنبور عسل آن را تولید می کند . قرآن کریم از تاثیر شفادهندگی عسل سخن می گوید و همچنین از حضرت رسول خدا (ص) روایت شده که می فرمایند: "مردم به چیزی همانند عسل شفا نیافته اند که آن شفای همه دردهاست."

حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نیز می فرماید: "عسل شفای همه بیماریهاست و هیچ بیماری نیست ، مگر اینکه بلغم آن را کاهش می دهد و به قلب جلا می بخشد."

بوعلی سینا بزرگترین پزشک مسلمان در قرن چهارم در کتاب" قانون " در طب می نویسد:

عسل اندرون را تقویت ، نیرو را زیاد و اشتها را بازمی کند.

همچنین در جای دیگری کاربرد آن را به صورت نان عسلی و آرد گندم بر روی زخم توصیه می کند و می گوید عسل در به هم آوردن زخمهای چرکین کمک می کند.

مصرف عسل شاید قدمتی به درازای حیات انسان داشته باشد.

قدیمی ترین اسناد پزشکی با قدمت حدود 3500 سال قبل از میلاد که در مصر کشف شده نشان می دهند که عسل برای درمان زخمهای گوارشی ، کلیه ، چشم و دیگر اندامها استفاده می شده است.

نحوه تولید عسل

زنبور ابتدا شهد گلها یا گیاهان را مکیده و در چینه دان خود با بزاق مخلوط می کند و با چندین بارفرو بردن و بیرون آوردن آن را در کندو به زنبورهای جوان تحویل می دهد. زنبورهای جوان نیز که غدد آنزیم ساز آنها به حداکثر رشد رسیده ، شهد را دهان به دهان می چرخانند و پس از مخلوط کردن با بزاق دهان و فرو بردن و بیرون آوردن از چینه دان عسل ساز خود و گرفتن قسمتی از آب ، آن را تبدیل به عسل می کنند. این عسل در حجره های موم مانند برگردانده می شود . سپس زنبورها با بال زدنهای مکرر آب آن را تبخیر کرده و در نتیجه عسل پخته شده روی آن را با یک ورقه موم سفید می پوشانند. مقدار مختصری از عسل را خود زنبورها مصرف می کنند و بقیه حاصل زحماتشان را ما انسانها استفاده می کنیم. جالب اینکه دانشمندان معتقدند زنبور به هنگام ساختن عسل آنچنان ماهرانه عمل می کند که خواص درمانی و دارویی گیاهان کاملاً به عسل منتقل شده و محفوظ می ماند.

رنگ عسل بر حسب آنکه زنبور بر چه گل و ثمره ای نشسته و از آن بهره گیری کرده تفاوت می کند.

ترکیبات عسل

1- عسل مهمترین منبع مواد قندی طبیعی است و تا کنون 15 نوع قند در آن کشف گردیده که از مهمترین آنها می توان به فروکتوز ( قند میوه) به نسبت 40% و گلوکز ( قند انگور) به نسبت 30% و ( قند نیشکر) به نسبت 40% اشاره کرد.

2- عسل به لحاظ داشتن برخی از مواد تخمیری در تبادلات غذایی و کمک به هضم غذا در میان خوراکی ها بالاترین مرتبه را دارد ، مهمترین مواد تخمیری موجود در عسل عبارتند از: آمیلاز ، که مواد نشاسته ای را مبدل به قند و اینورتاز ، که قند معمولی را به قند انگور و قند میوه مبدل می سازد و نیز کاتلاز ، پروکسیداز ، و لیپاز.

3- عسل دارای ویتامین های بسیار است که از جمله مهمترین آنها ویتامین B6 , B5 , B2 , B1 ، ویتامین A , E , K , C است. هر چند مقدار این ویتامین ها در عسل زیاد نیست ولی کافی و مفید است. البته مقدار این ویتامینها بستگی به نوع شیره ای دارد که زنبور از گلها می گیرد.

4- عسل دارای انواع پروتئین ، اسیدهای آمینه ، اسیدهای آلی مثل اسید فورمیک ، مشتقات کلروفیل مقداری آنزیم و محرک های حیاتی و رایحه های معطر است.

5- املاح معدنی در عسل فراوانند از جمله: کلسیم ، سدیم ، پتاسیم ، منگنز ، آهن ، کلر ، فسفر ، گوگرد و ید.

بسیاری از محققین تاکید دارند که عسل دارای عوامل قوی ضد میکروب است.

موارد استفاده عسل در پزشکی

از عسل در موارد گوناگون به صورت خوراکی و یا به صورت موضعی در درمان بیماریها در طب اطفال ، بیماریهای گوارشی ، بیماریهای تنفسی ، بیماریهای چشمی ، بیماریهای زنان و زایمان ، بیماریهای گوش و حلق و بینی ، بیماریهای قلبی ، بیماریهای کلیه و دستگاه عصبی استفاده شده است. شیوع انواع میکروبهای مقاوم به آنتی بیوتیک اخیرا منجر به ارزیابی مجدد روشهای درمانی باستانی از جمله عسل شده است . تحقیقاتی که امروزه بر روی عسل انجام شده ، بر یافته های گذشتگان صحه گذاشته است.

عسل محتوی آنزیم هایی است که ممکن است در فرآیند ترمیم با تحریک ایجاد بافت کمک نماید.

عسل مایع ورمی (یا چرک) را جذب می کند و از این طریق زخم را تمیز می نماید. همچنین عسل درد و تحریک را کاهش می دهد و بوی نامطبوع را از بین می برد.