گروه خونی چند جاندار

گروه های خونی گوسفند

گوسفندان دارای هفت نوع گروه خونی می باشند که با حروف R, M, D, C, B, A و X نمایش داده می شوند.گوسفندان را بر حسب این که گلبول های قرمزشان حاوی مقدار زیاد یا کم پتاسیم است به دو گروه تقسیم می کنند. این میزان اندازه گیری به وسیله سیستم M تنظیم می گردد. از گلبولهای قرمز گوسفندان معمولاً در بررسیهای ایمنی شناسی استفاده مینمایند زیرا به آسانی قابل تهیه بوده و به سهولت به دست می آیند.

گروه های خونی اسب

اسب ها دارای هفت سیستم گروه خونی هستند که با حروف Q, P, R, D, C, A و U نمایش داده می شوند. بیماری همولیتیک در کره اسب ها زیاد مطرح نیست ولی در کره قاطرها که اختلالات پادگنی بین حیوان نر (الاغ) و حیوان ماده (اسب) زیاد است حدود 8 تا 10 درصد کره ها ممکن است مبتلا به بیماری همولیتیک گردند. مکانیسم ایجاد پادتن بر ضد گلبول های قرمز چندان روشن نیست ولی تصور می شود که گلبول های قرمز جنین جریان خون مادر راه پیدا می کنند. مادیان ها در برابر گلبول های قرمز جنین به مادر در ماه آخر آبستنی و هنگام زایش در اثر شکسته شدن عروق خونی جفت صورت می گیرد.بیماری همولیتیک در اسب هایی مطرح است که چندین بار زایمان کرده اند. پادتن های موجود در بدن مادر از طریق جفت عبور نمی کنند بلکه از راه آغوز به کره منتقل می گردند. بنابراین کره سالم متولد می شود ولی چندین ساعت پس از خوردن آغوز آثاری چون ضعف، سستی، رنگ پریدگی مخاطات و زردی را بروز می دهد.

گروه های خونی سگ

سگ ها حداقل یازده سیستم گروه خونی دارند که عبارتند از: M, L, K, F, D, C, B, Tr, A و N اما فقط یکی از آنها یعنی سیستم A قدرت کافی دارد و از نظر درمانگاهی حائز اهمیت است، حدود 60 درصد سگها دارای گروه خونی A هستند. سیستم Tr و پادگن محلول نظیر r در گوسفند با سیستمO در خوک معادل می باشد.

گروه های خونی گربه

در گربه فقط یک سیستم گروه خونی عمده گزارش گردیده است و آن AB میباشد ولی ممکن است گربه ها دارای گروه خونی B, A و یا A B باشند. گروه خونی 95ـ75 درصد گربه ها A و 25ـ5 درصد آنها B و گروه خونی AB کمتر از یک درصد گزارش شده است. پادگن A در لنفوسیت های گربه دیده شده است. ضمناً تزریق یک میلی لیتر از خون گربه های با گروه خونی A به گربه های با گروه خونی B موجب شوک، کاهش فشار خون، قطع اعمال تنفسی و توقف حرکات قلب در ظرف چند دقیقه می گردد.

گروه های خونی گاو

گاوها دارای یازده سیستم گروه خونی می باشند که با حروف Z, T, S, M, L, J, F, C, B, A و R نمایش داده میشوند و از بین آنها دو سیستم B و J واجد اهمیت بیشتری هستند. سیستم گروه خونیBدر گاوها از کلیه سیستم های شناخته شده پیچیده تر است. به طوری که دراین سیستم 60 پادگن مختلف برآورد شده است که این پادگن ها به صورت دسته های کوچکتری به شکل فنوگروپ به ارث می رسند. با وجود این پیچیدگی تقریباً غیر ممکن است که خون یک گاو دهنده کاملاً مشابه خون گاو گیرنده باشد.

پیچیدگی سیستم B طوری است که در هر گاو به قدر کفایت ترکیب پادگنی متفاوت وجود دارد که بتوان به وسیله آن هر یک از گاوان را مشخص ساخت. طبعاً چنین سیستمی روش ایده آلی برای شناسایی هر یک از دامهای گله بشمار می رود و بسیاری از مراکز دامپروری برای کنترل اصالت گاوهای خریداری شده از آن استفاده می کنند.

پادگن J لیپیدی است که به طور آزاد در مایعات بدن گاو وجود دارد و به طور غیر فعال (Passive) مجذوب گلبولهای قرمز گردیده و به آن متصل میشود، لذا پادگن j نمیتواند پادگن حقیقی گلبول قرمز باشد و بدین جهت در خون گوساله های نوزاد وجود ندارد. این پادگن در ظرف 6 ماه پیش از تولد جذب گلبول های قرمز گوساله شده و در خون دیده نمی شود. گاوهای واجد پادگن J )J مثبت) دو نوع میباشند، برخی از آنها پادگن J در عیار بالا دارند به طوری که میتوان در سطح گلبول ها و سرم آنها را تشخیص داد و برخی دیگر برعکس این حالت هستند. گاوان واجد J منفی ممکن است در سرمشان پادتن ضد J موجود باشد که عیار این پادگن برحسب فصول سال متغیر بوده به طوری که در تابستان و پاییز به حداکثر خود می رسد.

با توجه به موارد بالا می توان چنین نتیجه گرفت که به واسطه وجود گاوان j مثبت و j منفی انتقال خون از گروه اول به گروه دوم ممکن است موجب واکنش شدید گردد حتی اگر فبلاً گاوان گیرنده نسبت به پادگن دهنده حساس نشده باشند. بیماری همولیتیک در گوساله های نوزاد نادر است ولی پس از واکسیناسیون بر ضد آناپلاسموز و یا بابزیوز ممکن است ایجاد شود زیرا این واکسن ها را از خون گوساله های آلوده تهیه مینمایند. بدین صورت که واکسن آناپلاسموز را از راه مخلوط کرده مقدار زیادی خون گوساله های مبتلا تولید می کنند.

در این روش پس از مخلوط کردن خونها، مخلوط خون را خشک و منجمد مینماید و هنگام مصرف با مواد دیر جذب (ادجونت) مخلوط کنند و اما واکسن ضد بابزیوز نیز عبارت است از خون نسبتاً تازه گوساله‌های آلوده.

گروه های خونی خوک

خوک پانزده سیستم گروه خونی از A تا O دارد که مهمترین آنها گروه خونی A است. این گروه خونی دارای دو آلل A و O بوده که به وسیله ژن S کنترل می گردند.

بیماری همولیتیک در توله خوکها در اثر تزریق واکسن ضد طاعون خوک که حاوی خون خوک بودهایجاد میگردد. این واکسن شامل خون ویروسی است که به منظور غیر فعال ساختن آن رنگ کریستال ویوله به آن میافزایند. حساس ساختن ماده خوکها به وسیله این واکسن گاهی موجب بروز بیماری همولیتیک در نوزادان آنها می گردد، لازم به ذکر است که نژاد در این زمینه بی تأثیر نیست چرا که نژاد توله خوک های اسکس و وسکس بیشتر دچار این بیماری می گردند.

منبع        http://www.iranianvet.com/magazine/22/22-10.htm